Kop uit het zand: waarom we niet graag nadenken over ons pensioen
Waar denk jij aan bij het woord ‘pensioen’? Flaneren langs de Spaanse Costa’s, een wereldreis maken of een de hele dag in een hangmat liggen … de kans is echter groter dat je denkt aan trapliften, geraniums, ziekte of eenzaamheid. Het blijkt namelijk dat veel mensen het woord pensioen koppelen aan negatieve zaken. Logisch dat je niet met zomaar begint met het opbouwen van vermogen voor later. Terwijl je best weet dat het eigenlijk wel moet … hoe kom je over die mentale drempel? Hoe haal je je kop uit het zand?
Pensioen is ingewikkeld, ook zo’n uitspraak die je vaak hoort. De laatste tijd worden we om de oren geslagen met begrippen als dekkingsgraad, beschikbare premieregeling, opbouwpercentage, pensioenkortingen etc. En dan komt er ook nog een heel nieuw pensioenstelsel aan. Waarbij de grootste verandering misschien wel is dat je er zelf iets mee moet. Je zult je er dus op z’n minst een klein beetje in moeten verdiepen. Want je pensioen wordt voor het eerst echt jouw pensioen. Waarin je zelf keuzes moet, kan en mag maken. Je krijgt meer invloed op je eigen oude dag. Alleen maar goed toch?
Waarom zijn we dan toch zo huiverig om erover na te denken, laat staan in actie te komen?
Directe beloning
Naast de negatieve associaties met het woord pensioen is het voor ons brein heel lastig om in actie te komen voor later. Je kent de onderzoeken wel waarin gevraagd wordt te kiezen; 1.000 euro nu of 1.200 euro over één jaar. De grote meerderheid kiest voor 1.000 euro nu. Ons brein gaat voor directe beloning. Logisch, want toen we lang lang geleden nog leefden als jager en verzamelaar, kozen we altijd voor de directe vangst. We lieten een hert echt niet leven in de hoop dat ze later nog een keer langskwam (maar dan een stuk dikker). Deze manier van denken en doen zit nog steeds in ons systeem. Het is heel lastig om aan dit soort oeroude overlevingsinstincten te ontsnappen.
Psychologische drempel
Een andere oorzaak is dat we ons niet kunnen verplaatsen in onze eigen toekomst. Als je bijvoorbeeld denkt aan het leven van een bekende zanger, politicus of sporter, dan kun je prima een beeld vormen. Omdat je diegene (waarschijnlijk) niet persoonlijk kent, gebruik je je fantasie. Het deel van je hersenen dat deze fantasie creëert, gebruik je ook als je denkt aan je toekomstige zelf; je denkt dan dus aan ‘iemand anders’. Pensioen voor een ander opbouwen klinkt natuurlijk volstrekt bizar. Nogmaals: het is niet zo maar onderbewust ervaren we het wel zo. Het is een psychologische drempel.
Breng later tot leven
Een manier om je pensioen tot leven te brengen is concrete plannen maken. Wat ga je straks echt doen waar je in deze drukke fase van je leven gewoon nooit aan toekomt? Praat erover met je partner of met vrienden, dagdroom over een huisje in Zuid-Frankrijk, een eigen boot of een wereldreis. Maak nu alvast een bucket list voor na je pensionering. Een helder doel (of meerder doelen) geeft richting aan je financiële planning. En dat geeft weer houvast bij het beantwoorden van een aantal belangrijke vragen die de komende tijd op je af komen rondom je pensioen.
Tijdens je Pensioen Inzichtgesprek kun je de basis leggen om in actie te komen voor later. Want later … is allang begonnen.
;